Cerca

INSEGUR

no tenir-les totes SV, no estar segur, convençut, d'alguna cosa, sentir-se intranquil / tenir por, recel, no estar tranquil (DIEC1EC)

Li van dir que l'anell era bo, però, com que no les tenia totes, va anar a fer-lo valorar / És possible que no passi res, però encara no les tinc totes

no tenir-les totes segures

no tenir por de frares ni grameneres (ant.), d'empenta (ant.), no estar en mar ni en terra (p.ext.)

INSEGUR

no tenir-les totes segures SV, no estar lliure de temor (A-M)

Abans pensava que guanyaria, però ara no les té totes segures

no tenir-les totes

DIR

no tenir-ne cap per intestar SV, no deixar res per dir, no estar-se de dir tot el que es té al pensament (A-M)

En acabat de sopar, s'ha quedat ben descansat. Ja no en té cap per intestar

no deixar-ne cap per intestar

POBRE

no tenir-ne ni cinc SV, no tenir mitjans econòmics

No et puc donar res perquè no en tinc ni cinc / Va fer molts oficis però se'n va tornar al poble sense ni cinc; no va saber aprofitar cap situació (També s'usa amb la forma sense ni cinc) (*R-M)

no tenir un cèntim, més pobre que un Déu te'n do, no tenir blanca, no tenir dos diners per a fer cantar un cec, no tenir ni una malla, no tenir un clau, no tenir una creu, restar sense una creu

pobre vergonyant (p.ext.)

INSUFICIENT

no tenir-ne per a un esmorzar SV, no tenir-ne prou (A-M)

En podríeu haver portat més, perquè amb això no en tinc per a un esmorzar

no haver-n'hi ni per a començar, no arribar es Cristo a ses monges, si arriba no basta, no bastar pa ni pasta, no haver-n'hi ni per a ensalar una dent

INSUFICIENT

no tenir-ne per mitja dent SV, haver-hi molt poc menjar (A-M)

No et puc convidar a dinar perquè no en tenc per mitja dent

tenir gust de poc, no haver-n'hi per una dent, no tocar a les dents, haver-n'hi per a enfitar-se, ensuma prim i bastarà per a tots

no haver-n'hi ni per a començar (p.ext.), no arribar-li a les dents (a algú) (p.ext.)

ENSONYAT

no tenir-se dret de son SV, tenir moltes ganes de dormir / ensonyar-se (*Fr)

A la conferència no es tenia dret de son i va decidir anar-se'n

tenir més son que un lladre, tenir una son de boig

caure de son (p.ext.)

ERRAT

pensar-se tenir un lleó per sa coa SV, creure's tenir una cosa molt bona, important o valuosa (A-M)

Amb el seu company de pis se pensava tenir un lleó per sa coa, però va resultar que era un barrut

pensar-se haver fet un ou amb dos vermells, pensar-se tocar el cel amb un dit

[Men. (A-M)]

CARREGAR

tenir (alguna cosa) a carregador SV, tenir alguna cosa en un lloc on pot anar bestiar, un carro, un vehicle, etc., per a emportar-se-la (DIEC1)

Ja té totes les maletes a carregador, les té a prop del cotxe, a punt per a marxar

PROTEGIR

tenir (algú o alguna cosa) a cobro SV, tenir-la a lloc segur, abrigat, ben defensat (A-M)

Plou molt, però no passis pena, que tenc la bugada a cobro / Tenc a cobro la teva filla, pots fer tranquil·la totes les feines

semblar la custòdia d'en Daroca

cobrir les espatlles (a algú) (p.ext.), guardar les espatlles (a algú) (p.ext.)